به گزارش خبرگزاری فارس، نخستین سالگرد آغاز جلسات نقد کتاب شعر زنان با عنوان «یک ماه، یک کتاب»، با مرور آثار پانته‌آ صفایی و بررسی کتاب «دفتین» برگزار شد.
ریبا یوسفی که هر ماه اجرای این برنامه را بر عهده دارد با اشاره به یکساله شدن «یک ماه، یک کتاب» گفت: نشست «یک ماه، یک کتاب» به مدت یک سال، در حوزه هنری برگزار می‌شود و هر ماه یک کتاب معرفی و مورد نقد قرار می‌گیرد. در این جلسه کتاب «دفتین» سروده‌های پانته‌آ صفایی با حضور مریم جعفری آذرمانی و احسان رضایی به عنوان منتقد مورد بررسی قرار گرفت. خانم پانته‌آ صفایی متولد سال ۱۳۵۹ بروجن و دارای مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی هستند. از وى تاکنون هفت مجموعه شعر با نام‌های «خوش به حال آهوها»، «گریه هاى حوا»، «دیشب کسى مزاحم خواب شما نبود»، «از ماه تا ماهى»، «روزهاى آخر آبان»، «آویشن و اندوه»، «دفتین» چاپ و منتشر شده است.
وی در ادامه افزود: بهمن سال گذشته اولین برنامه «یک ماه، یک کتاب» با تجلیل از شاعر پیشکسوت «سیمین دخت وحیدی» برگزار شد.
وی با ارائه گزارشی از شعرا و منتقدینی که در این یکسال مهمان برنامه «یک ماه، یک کتاب» بودند گفت: با اینکه اجرای این برنامه در این یکسال با مشکلات بسیاری همراه بود اما از آنجایی که دغدغه ما در حوزه هنری رسیدگی به این موضوع بود و جای خالی آن در برنامه‌های حوزه هنری حس می‌شد، همچنان به کار خود ادامه دادیم. جا دارد که در این برنامه از زحمات و همکاری و همیاری تمامی شاعران و منتقدین «یک ماه، یک کتاب» قدردانی کنم.
جعفری آذرمانی هم که بارها دراین برنامه به عنوان منتقد و شاعر حضور داشته است در مورد مجموعه شعر «دفتین» اثر پانته‌آ صفایی گفت: صفایی در این اثر کمتر به جزئیات توجه و کلی نگری کرده است. اما نکاتی در اشعار این مجموعه دیده می‌شود که حائز اهمیت است. نکته‌ای که مربوط به زنانگی اشعار صفایی است. زنانگی اشعار صفایی به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را در قالب خاصی قرار داد. چرا که امکان پیش‌بینی را به مخاطب خود نمی‌دهد و از حس بسیار قوی برخوردار است. در نتیجه نمی‌توان قالب خاصی برای زنانگی آن در نظر گرفت. اشعار صفایی مدام در حال تغییر است و این امر امکان پیش‌بینی مخاطب را از اشعار وی را سلب می‌کند.
آذرمانی ادامه داد: اشعار صفایی نشان از تصمیم درونی شاعر برای شعر گفتن دارد. به نظر می‌رسد که شاعر تا به یک انسجام درونی و واحد دست‌یابی نداشته باشد شعر گفتن را آغاز نخواهد کرد. مجموعه «دفتین» چکیده‌ای از انواع اشعار زنانه است.
وی افزود: خیلی‌ها معتقدند که ما شعر زنانه نداریم. خیلی‌ها هم خلاف این موضوع را مد نظر دارند. اما باید توجه داشته باشیم که زن در دنیا، سال‌های خیلی دوری نیست که ابراز وجود می‌کند و اجازه بیان کردن یافته است. پس بی‌شک تفاوت‌های بسیاری با اشعار مردان دارد. یکی از این تفاوت‌های قابل توجه عاشقانه‌سرایی است. اشعاری که مردان عاشقانه‌سرایی می‌کنند با آنچه زنان می‌سرایند فرق‌هایی اساسی دارد. اما از آنجا که مردان پیش از زنان شعر می‌گفتند؛ گاهی اوقات در اشعار عاشقانه‌سرایی زنان معلوم نیست که معشوق کیست. شاید به نظر برسد که برای یک زن سروده شده است.
آذرمانی درمورد خشم شاعران زن از رفتارهای ناهنجار برخی مردان در جامعه مردمی گفت: گاهی اوقات زنان شاعر با خشم و عصبانیت از مردان در اشعار خود سخن می‌گویند که منجر به شعار می‌شود. اما صفایی در اشعار خود بسیار هوشمندانه اقدام به این کار کرده است. خشمی که صفایی از مردان به تصویر می‌کشد بسیار زیبا و جذاب است. به این ترتیب مخاطب را دل‌زده نمی‌کند و تاثیر گذاری بیشتری هم خواهد داشت.
وی با اشاره به نقش زبان ساختاری در اشعار مجموعه شعر «دفتین» گفت: نقش عاطفی زبان بیشتر در شعر صفایی نمایان است. همین دلیل موجب شده است تا مخاطب هنگام مطالعه این مجموعه خیلی بهتر به حرف‌های شاعر گوش دهد. شاعر در این مجموعه به خوبی نقش عاطفی زبان را به کار گرفته است.
آذرمانی در پایان با اشاره به شیوه روایی شاعر در این مجموعه گفت: صفایی در اشعار مجموعه شعر «دفتین» در بسیاری از موارد آنچنان خوب روایت و توصیف زیبا کرده است که بدون هیچ‌گونه پیچیدگی به مخاطب افکار و اهداف خود را ارائه می‌کند.
رضایی: هفت نکته کلیدی در دفتر شعر «دفتین» نمایان است
احسان رضایی نیز در این برنامه با اشاره به فعالیت‌های صفایی در حوزه ادبیات و شعر فارسی از دهه هفتاد تا کنون گفت: در مورد این دفتر شعر از صفایی چند نکته مهم وجود دارد که قابل بیان و ارزش تأمل دارد.
وی افزود: یکی از نکاتی که در اشعار این مجموعه شعر هست تجربه‌گرایی در اشعار بود. یعنی استفاده از کل شعر با یک دیالوگ نمایشی بود. تجربه جدیدی بود.
رضایی ادامه داد: نکته دوم زبان و عاطفه زنانه در این دفتر است. شاید هم کمی دخترانه بود و در مسیر شعر رشد کرد و به زنانگی رسید. نکته سوم این است که از تصاویر و فضاهای خیلی معمولی و آشنا استفاده کرده است که به نوعی صمیمیت و همدلی را برای خواننده به همراه خود دارد. این صمیمیت را به جای آن تصور کلاسیک و فاخری که از غزل داشتیم جای داده است.
رضایی با خواندن نمونه‌های شعر در این دفتر گفت: نگاه اجتماعی و انتقادی به وضعیت زن در این دفتر شعر به خوبی بیان شده است واین نکته چهارمی است که باید در مورد دفتر شعر «دفتین» بیان کنیم. صفایی به نادیده گرفتن زن در جامعه معترض است. چرا که شاعر معتقد است زن در میان جامعه گم شده است و توجه کافی به وجود آن نمی‌شود. این موضوع در اشعار صفایی در دهه هفتاد خیلی واضح‌تر بیان شده بود. چرا که وضعیت زنان در آن دهه خیلی متفاوت از حال است.
وی در ادامه با تاکید بر روحیه کنجکاوی شاعر در مورد هویت وجودی خود گفت: نکته پنجم به سرگردانی شاعر در جستجوی هویت خود اشاره دارد. شاعر در این اشعار به جستجوی خود می‌پردازد.
رضایی افزود: روایت نکته ششم قابل توجه مجموعه شعر «دفتین» است. چرا که یک نوع روایت در این اشعار وجود دارد. روایتی که با دیالوگ و خاصیت نمایشی شخصی آن به شکل مونولوگ شکل گرفته است. شیوه روایی صفایی در این دفتر به شدت منسجم است که با این کار مخاطب را بی اختیار با خود همراه می‌سازد.
این شاعر هنرمند که دکتری پزشکی دارد در پایان گفت: نکته هفتم و پایانی دفتر شعر «دفتین» به شروع غزل‌های این مجموعه شعر مربوط است. چرا که فوق‌العاده و پر انرژی آغاز می‌شوند. اما گاهی در برخی غزل‌ها شروع طوفانی دارد، اما در پایان با اتمام ناگهانی انرژی آغازین مواجه می‌شویم.
شایان ذکر است نشست «یک ماه، یک کتاب» به مدت یک سال، در حوزه هنری برگزار می‌شود و هر ماه یک کتاب معرفی و مورد نقد قرار می‌گیرد.
انتهای پیام/